халықтың дәстүрлі дүниетанымында айрықша этномәдени мәнге ие қасқырдың эвфемистік атауы. Қазақтарда осы хайуанның киелі саналуы ғұндар мен ежелгі түркілерден бастау алады. Ежелгі түркілердің этногониялық генеологиясы бойынша бөрінің қаншығы алғашқы түркілердің анасы болған. Сондықтан да олар бөрі бейнесін байрағына рәміз етіп, алтын бөрі басты ту көтеріп, көкбөрі деп ұран шақырған.                                                                                                                                                                                                                                            571-582 жж. аралығында билік құрған, алғашқы түрік қағандарының бірі – Таспар қаған (Құтлық) жасатқан ғұрыптық кешендегі бітіктаста «бөрі» (ашина, ашиде) бейнесі бедерленген. Зерттеушілер осы бітіктастың жоғарғы тұсындағы бөрі (қасқыр) бейнесін «Ашына (Қасқыр)» туралы аңызбен байланыстырады. Қағанды, оның ордасын, қағандық биліктің жоғары лауазымды билік иелерін: йабғұ, шад, тархан, бұйрық, тегіндерді күні-түні қорғаушы, күзетуші әскери жасақтарды да «бөрі» деп атаған. Көк бөрі «Тәңірдің қасқыры» деген ұғымды білдіреді.                                                                                                                                                                                                                                                                                                          Осы дәстүр кейінгі кезге дейін жалғасып, халық ауыз әдебиеті үлгілерінде, жазба деректерде, жыраулар поэзиясында молынан көрініс тапқан. Ертегі, аңыз-әпсаналарда қиналған, қысылып дағдарған негізгі кейіпкерге тосыннан ұшырасқан бөрі көмекке келіп, жол көрсетіп, бастап алып жүреді. Қапыда атынан айырылған басты қаһарманды барар жеріне жеткізеді. Туғандарынан жапа көрген немесе қаза тапқан батырды тірілтіп, кек алуына көмек береді. Батыр туар әйел қасқырдың жүрегіне жерік болады.                                                                          Өздерін көк бөрінің ұрпағымыз деп білетін қауым бөріні наным-сенімдерге негіз етіп, ерекше әспеттеген. Дәстүрлі ортада «атын атама, пәлекет келеді» деп ырымдап, атын тура атамай, ит-құс, қарақұлақ, серекқұлақ, ұлыма деп т.б. жанама атаумен атайды. Осылайша қасиетті саналып, елдің тотемдік белгісіне айналған бөрінің атын тура атамай, табу сөздермен атау орын алған. Сырттан, Бөрте, Құртқа, Арлан сияқты бөрінің жынысын, жасын білдіретін атаулардың есім ретінде адамға қойылу үрдісі бөрінің киелі қасиетіне байланысты қалыптасқан қорғаныс магиясына негізделген.                                                                                                                                                                                                                                            Бөрі еркіндіктің, мәрттіктің, алғырлықтың символы болып саналады. Байырғы ортада батырлардың ішіндегі елден ерек, өзгеше бітімді белдісін көкжал деп атап көтермелейді. Көкжал сөзін батыр ұғымымен синонимдес қолданғанымен, онда салмақты мән бар, яғни батырлардың ішіндегі мықтысы деген мағынаны білдірсе керек. Мәселен, Барақ батырды көкжал Барақ деп атаған.