з а т. 1. а н а т. Адамның, жануардың ағзасында болатын, оның зат алмасуын р еттейтін мүше.

Тері қабаттарында тер шығарғыш және май өндіргіш екі түрлі без болады (Е.Оразақов, Дәрігерлік.).

Сексенде көңіліңді кеудең қылмай,

Жүрерсің өкпелесіп екі безбен ( Базар жырау, Шығ.).

Бір түрлі тақ ас қорыту бездерінің сөл бөлуін азайтады (С.Жұмабаев, Ұзақ өмір.).

2. с а я т. Бүркіт табанындағы, тұяқ көбесінің астындағы емшек сияқты ірілі-ұсақты түйін, түйнек. Әсіресе саусақтың тұяқ көбесінің астындағы емшектері ірі келеді.

Осы емшектердің құсбелгілер «без» деп атайды (Қырандар).

3. а у ы с. Ағаштың шор жері, беріші.

Қайыңның қатты безі едім,

Өлеңнің аққан көзі едім (Базар жырау, Шығ.).

Қабаққа біткен қайыңның

Беріші еді, безі еді.

Өтіндей-ақ аюдың

Әкемнен қалған көз еді (І.Жансүгіров, Шығ.).

Қолындағы қайыңның безінен жонып жасаған имек сапты ожау тым сөнді (Ғ.Мұстафин, Дауыл.).

4. а у ы с. Іске пайдасыз, қажетсіз, жарамсыз нәрсе.

Бекбикелер ел денесіндегі бұралқы без ғой.

Бәрін қоссаң халықтың бір процентіне толмайды, - деді (Ғ.Сланов, Домбыра.).