НЕКЕН-САЯҚ

lat: Neken-saıaq

с ы н. 1. Бірен-саран.

Көшесі де таза, жай қыдырып жүрген некен-саяқ балалар болмаса, бостан-босқа ермекпен жүрген ешкім көзге шалынбайды .Шәріпов, Алыс.).

Елді бастап әкелген

Матай батыр Орда,

Көкен, Ащысу, Доғалаңға.

Әр топта да батыр бар некен-саяқ,

Сүйтсе де батыры көп Жуантаяқ.Құдайбердиев, Шығ.).

Асан анда-санда бір өткен некен-саяқ машинадан басқа көшеде тірі жанның қалмағанын сезгенде барып, үй іргесіндегі басқышқа сылқ етіп отыра кетті .Әбдіков, Ақиқат).

2. Өте сирек, ілуде біреу .

Осы өнер мектебі кедей балалары үшін іздесе табылмайтын орын болса да 32 жылдан бері бұл: мектептен оқып шыққан қазақ жігіттерінен үйренген өнерімен пайдаланып, кәсіпке кіріскен н е к е н-с а я қ , ел ішінде мәшинемен киім тігушілер болмаса, көзге шалынбайды.Дулатов, Шығ.).

Оның үстіне, Қазақстанның жеңіл өнеркәсібі шикізатқа бейімделген-ді. Таза өнім шығаратын кәсіпорындар некен-саяқ еді. Сондықтан отандық іскер қауымға, шағын және орта бизнес өкілдеріне қызметті жаңа тұрпатта бастауға тура келеді (“Жас Алаш”).

3. Сирек, анда-санда кездесетін, мыңнан бір .

Қыз көрдім қыз ішінде некен-саяқ,

Сұлулық берген тәңірім аямай-ақ.

Ақ маңғаз, ақылды ажар, ақ жүзінде,

Ай мен күн шағылысып тұрғандай- ақ.Әбілев, Миллиард.).

4. Бірлі-жарым.

Некен-саяқ жолсыздық болмай тұра ма? (Ж.Аймауытов, Шығ.)