САЯҚ

lat: Saıaq

с ы н. 1. Өз алдына бөлек жүретін, тусыған, бойдақ (жылқы). Желі бойындағы жылқылардың биелерінен гөрі жарау, семіз, с а я қ аттары көп (М.Әуезов, Абай жолы). Жақсы айғырдың үйірін С а я қ ат сансыз жақтайды. Үлгіні бұзған орынсыз Жол көміп пайда таппайды (Базар жырау, Шығ.). // Үйірден бөлек жүретін жылқы. Бірақ әлденеден мазасы кетіп, еліріп алған семіз с а я қ т а р ы желігін басар емес (М.Дүзенов, Әке.). // Жеке-дара, бөлек жүрген адам. Жетім-жесір, с а я қ т ы Олжа қылып талапты. Қамал қылды қаланы, Бейсарамжал тамамы (Қазанғап Байболұлы, Еңсегей бойлы). Құтты болсын, келінжан, аяғынан, Осы еді ғой күткенім баяғыдан. Мал-мүлкіңе ие бол, арнап жиған, Өсекшілдің сақ болғын с а я ғ ы н а н (К. Әзірбаев, Т аңд. шығ.). Айтып жүрген өлеңді мен баяғы, Жылқы ішінде тұрмайды кей с а я ғ ы. Өз қолыңнан бермесең мен алмаймын, сірге жияр ағаңның «батаяғы» (Түбек Байқошқарұлы//ХІХ ғ. қаз. поэз.). Арғымақтың баласы - Мойны жалсыз болса да, Қараны көрсе өктейді, Үйірде құтпан жалды айғыр, Жанына ерген с а я ғ ы н Құлағын жымып теппейді (Базар жырау, Шығ.). 2. а у ы с. Оқшау, жеке-дара, жалғыз. Сөйледі Әзім-дағы аянбай-ақ, Мен ғаріп бишарамын жүрген с а я қ. Әуелде өзі көрген бар қысаны Сөйледі бірін қоймай бастан-аяқ (Абай, Тол. жин.). С а я қ жүрген - таяқ жер (Мақал). // Елден жырақта, бөлек, жалғыз жүріс. Әлде мекемесіне келетін кісіден ығыр болып, қашқалақтап жүрген сырдаң с а я қ па екен дейсің (І.Жансүгіров, Әңгім.).                                                                                                                                                                                                                                                        Саяқ кетті. Бөлектенді, ажырап кетті, ала-бөтен болды. Әлемет келді басыңа Қайғылы болып өлесің. Елден с а я қ к е т к е н і ң Мұра-тыңа жетпедің (Е.Қанбеков, Тұлпар тұяғы).     Саяқ қалды. Оқшауланды, бөлектенді. Осынау бір ел-жұрттан с а я қ қ а л ы п, өмірден хабар-ошарсыз қалғанын біреуге айтып, Омардың шағынғысы келіп кетеді (Ж.Жұмақанов, Екі жол).                                                                                                                                                                                                                                                                                                                  Саяқ шегіртке. з о о л. Жәндіктер табының тікқанаттылар отрядының нағыз шегірткелер тұқымдасының өкілі, ауылшаруашылық дақылдарының зиянкестері. С а я қ ш е г і р т к е шалғындар мен далаларды мекендейді (Қаз. тілі термин. Биология).