Алтын

lat: Altyn

зат.</</span>span> хим.<лат.</</span>span> aurum></</span>span> 1.</</span>span> Аса</</span>span> құнды,</</span>span> бағалы,</</span>span> созылғыш,</</span>span></</span>span> әдемi</</span>span> сары</</span>span></</span>span> mүсmi</</span>span> жұмсақ</</span>span></</span>span></</span>span> металл</</span>span></</span>i>. </</span>p>

Алтын</</span>span></</span>span></</span>b> -</</span>span> жұмсақ</</span>span></</span>span></</span>span> сары</</span>span></</span>span> түсті,</</span>span> соғылғыш,</</span>span> созылғыш,</</span>span></</span>span> жайылғыш,</</span>span> ауыр,</</span>span> жұмсақ</</span>span></</span>span></</span>span> металл</</span>span> (Б.Бірімжанов,</</span>span> Жалпы</</span>span> химия).</</span>span> </</span>p>

Білмей</</span>span> жүреді</</span>span></</span>span> екен</</span>span></</span>span>біз</</span>span> ғой,</</span>span></</span>span> «Алтын</</span>span></</span>span></</span>b> шыққан</</span>span> жерді</</span>span> белден</</span>span> қаз»</</span>span> деп,</</span>span> баяғыдан</</span>span> қалмақты</</span>span> жағалауым</</span>span> керек</</span>span> екен</</span>span></</span>span> (Қ.Жұмаділов,</</span>span> Дарабоз).</</span>span> </</span>p>

Алмауыт</</span>span> саны</</span>span> бір</</span>span></</span>span></</span>span> жүз</</span>span> алтын</</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>b> ерлі.</</span>span> Зүһаққа</</span>span> тарту</</span>span> қылып</</span>span></</span>span> Кіршаш</</span>span> берді.</</span>span></</span>span> Жүз</</span>span> шоры</</span>span> жүз</</span>span>дері Айдай</</span>span> және</</span>span> берді.</</span>span></</span>span> Кететін</</span>span> күйі</</span>span>кті</</span>span> етіп</</span>span> көргендерді</</span>span> (Т.Ізтілеуов,</</span>span> Рүстем.).</</span>span> </</span>p>

Жерінен</</span>span> алтын</</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>b>, мүсәтір,</</span>span> ғам</</span>span> жұпары,</</span>span></</span>span> асна</</span>span> жұпары,</</span>span></</span>span> меруерт</</span>span> сияқты</</span>span></</span>span> кендер</</span>span> мен</</span>span> күдері,</</span>span> кілем-</</span>span>кілше, қамқа,</</span>span> берен</</span>span> сияқты</</span>span></</span>span> өнімдер</</span>span> Шығады</</span>span> («Егемен</</span>span> Қазақстан»).</</span>span> </</span>p>

2.</</span>span> көне.</</span>span> Алтын</</span>span></</span>span>нан жасалған</</span>span></</span>span></</span>span> ақша,</</span>span> алтын</</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>span> теңге</</span>span>.</</span>span> </</span>i></</span>p>

Қанша</</span>span> алтын</</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>b> алса</</span>span> да,</</span>span></</span>span> Тон</</span>span></</span>span> алмады</</span>span> ол</</span>span> ғұрлы</</span>span> (Абай,</</span>span> Шығ.).</</span>span></</span>span> </</span>p>

Малайыңызға</</span>span> ақы</</span>span> бермей</</span>span> жіберген</</span>span> екен</</span>span></</span>span>сіз ғой,</</span>span></</span>span> сол</</span>span> ізденіп,</</span>span> сізге</</span>span> мың</</span>span> сом</</span>span> алтын</</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>b> «решение»</</span>span> салғызыпты</</span>span> (Б.Майлин,</</span>span> Ел</</span>span> сыры).</</span>span> </</span>p>

Шайқы</</span>span> мансұр</</span>span> диуана,</</span>span> Даналға</</span>span> салған</</span>span></</span>span> салқынын</</span>span> қият</</span>span> тауып</</span>span> алып</</span>span></</span>span>ты,</</span>span> Сандыққа</</span>span> салған</</span>span></</span>span> алтын</</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>span>ын</</span>b> (Едіге).</</span>span></</span>p>

Жұманды</</span>span> үйі</</span>span> қант-</</span>span>шай, ғайыры</</span>span> нәрселер</</span>span> әкелуге</</span>span> қалаға</</span>span> жіберген</</span>span>де, жол</</span>span>да терілерін</</span>span> алып</</span>span></</span>span> сатарларға</</span>span> сатып,</</span>span> он</</span>span> теңге</</span>span> алтын</</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>b> орнына</</span>span> алданып,</</span>span> бір</</span>span></</span>span></</span>span> тиын</</span>span> жаңабақы</</span>span>р алып</</span>span></</span>span> келуі</</span>span> еді</</span>span> (М.Дулатов,</</span>span> Шығ.).</</span>span></</span>span> </</span>p>

Үйіне</</span>span> қайтып</</span>span> келеді</</span>span>, Ғаріптерді</</span>span> жияды,</</span>span> Әр</</span>span> кісіге</</span>span> бір</</span>span></</span>span></</span>span> алтын</</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>b> Құдая</</span>span> қылып</</span>span></</span>span> береді</</span>span> атырлар</</span>span> жыры).</</span>span> </</span>p>

3.</</span>span> сөйл.</</span>span></</span>span> Осы</</span>span> металдан</</span>span> жасалған</</span>span></</span>span></</span>span> зергерлік</</span>span> бұйымдардың</</span>span> жалпы</</span>span> атауы.</</span>span> </</span>i></</span>p>

Не</</span>span> істемекпін</</span>span> алтын</</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>b>, гауһар,</</span>span> жақұтты,</</span>span> </</span>p>

Оларды</</span>span> іздеп</</span>span> өткізбес</</span>span>пін</</span>span> уақы</</span>span>тты. </</span>p>

Мен</</span>span> бақы</</span>span>тсыз бол</</span>span>а қойман</</span>span> сірә</</span>span> да,</</span>span></</span>span></</span>p>

Туған</</span>span> елім</</span>span> бол</</span>span>са екен</</span>span></</span>span> бақы</</span>span>тты (М.Мақатаев,</</span>span> Өмір-</</span>span>өзен). </</span>p>

4.</</span>span> сөйл.</</span>span></</span>span> Алтын</</span>span></</span>span> медаль.</</span>span> </</span>i></</span>p>

Жерлестеріміз</</span>span> бес</</span>span> алтын</</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>b>, екі</</span>span></</span>span> күміс,</</span>span> екі</</span>span></</span>span> қол</</span>span>а жүлдені</</span>span> ол</</span>span>жалап, жақсы</</span>span> өнер</</span>span> көрсете</</span>span> білді</</span>span> («Жас</</span>span> Алаш»).</</span>span> /</span> /</span> Қымбатты, сүйі</</span>span>кті, құрметтi, бағалыат)</</span>i>. Жақсы оқыған, жібектей есілген, бұл өңірге бітпеген асыл бал а алтын</</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>span>ым</</span>b> еді</</span>span> (М.Әуезов, Өскен өркен). </</span>p>

Біздей сусағанға қай ғылым бол</</span>span>са да,</</span>span></</span>span> соқына түссе, алтын</</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>b> асыл қазынадай (М.Әуезов, Абай жол</</span>span>ы). </</span>p>

Ондайда адам сабырлы, салқын келер, Айтқан сөзі салмақты, алтын</</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>b> келер (А.Тоқмағам</</span>span>бетов, Шығ.).</</span>span></</span>span> </</span>p>

Ел</</span>span>дің «игі жақсы</</span>span>ларының» ішінде қандай алтын</</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>span></</span>b> жатқанына кісінің миы жете ме? (Ж.Аймауытов, Шығ.).</</span>span></</span>span></</span>p>