жеке адамның, әлеуметтік топтың, қоғамның тіршілік әрекетін қамтамасыз ету үшін объективті түрде керек нәрсеге мұқтаждық; белсенді әрекеттің ішкі козғаушысы. Қажеттілік субъект пен оның қызметінің өзара байланысын көрсетеді, әуестіктен, мүдделерден, мақсаттардан және мінез-кұлықтан көрініс табады. Қажеттілік іс-әрекет талабына сәйкес еңбек етуге, танып білуге, қарым-қатынас жасауға қажеттілік, объектісіне карай: материалдық және рухани қажеттілік, субъектісіне қарай: жеке бастық, топтық, ұжымдық қоғамдық қажеттілік болып бөлінеді. Қажеттіліктің барлық түрлеріне ортақ сипат — олардың жалпы адам қызметіне және ішінара қоғамдық өндіріске тәуелділігі. Қажеттілік пен тіршілік етудің (ішінара өндірудің) сыртқы шарттары мынада: ол белсенділіктің қозғаушы күші ретінде тіршілік ету жағдайларына ықпал жасайды. Сөйтіп, оның өзіндік ерекшелігін айқындайды, қызметтің белгілі бір тәсілдерін ынталандырады. Экономикалық қажеттілік — өндірістік қатынастардан жанама түрде туындайды. Бұл жүйеге, ең алдымен, заттай қажеттілік (материалдық және рухани қажеттілік) кіреді: тамақ өнімдеріне, киім-кешекке, газет-журналдарға, кітаптарға, т.б.