1ШАМАСЫ —
мод. Бір нәрсенің мөлшері, нобайы, болжамы. «Онда мен, патша қызын аламын!»–деп, Көңіліне біразырақ тұрды ойланып. Шаһардың сұлтанына барды ертең, Шамасы шыққан күндей бұлттан жарып. Жай-жағдай бөтен ...
2ШАМАСЫЗ —
сын. 1. Әлсіз, дәрменсіз; қауқары жоқ. Есі ауа толықсып, екі-үш аттауға дәрмені әзер жеткен Дәлел өзінің осыншама шамасыз әрі шарасыз бейбақтығына күйініп, көзінен жас құйылып кетті (З.Жәкенов, Таң са ...
3ШАМАСЫНДА —
үст. Белгілі бір уақыт мөлшерінде, сол кезде. Алты ай шамасында бұл хайуанат ит тәрізді адамға солай үйреніп кеткен (Қазақст. аң байлығы). Екі-үш ай шамасында ол орысша еркін сөйлейтін болды (Б.Соқпақ ...
5ШАМАСЫНША —
үст. 1. Әлі келгенше, күші жеткенше. Шанадан түсіп, шамасынша тағы жаяу қыбырлайды (С.Мұқанов, Аққан жұлдыз). Тік түрегеліп торды ұстап, өз шамасынша тартып қарады (Қ.Қайсенов, Жау тылы.). 2. ауыс. Ха ...
6Шамасы жоқ —
а) Әл-дәрмені, қауқары жоқ, дәрменсіз. Ақжелекті жоқтайтын,Алтау-ақ болды жолдасы. Арылады көз жасы,Төстікті қатты қарғады, Шал-кемпірде шама жоқ, Тіл алатын бала жоқ, Қартайғанда зарлайды, Күйіп-жан ...